TAKSİR :
- Taksir dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık nedeniyle bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek işlenmesidir.
- TCK md.22 ‘de düzenlenmiştir.
Taksir MADDE 22 (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. (2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. (3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır. (4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir. (5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir. (6) Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir.
TAKSİRİN UNSURLARI :
1.Fiilin kanunen taksirle işlenebilen bir suç olması ( Örneğin mala zarar verme suçu kanunda açıkça belirtilmediğinden taksirle işlenemez. )
2. Hareketin iradi olması
3. Neticenin istenmemiş olması
4. Hareket ve netice arasında nedensellik bağının bulunması
5. Neticenin öngörülebilir olması
6. Objektif dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılması
BASİT TAKSİR VE BİLİNÇLİ TAKSİR :
- Taksir, basit ve bilinçli taksir olarak ikiye ayrılır.
1.Basit taksir: Failin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışı sonucu ortalama bir insan tarafından öngörülebilecek ve önlenebilecek bir durumun fail tarafından öngörülememesi ve suçun kanuni tanımında belirtilen neticenin gerçekleşmesidir.
2.Bilinçli taksir: Failin neticeyi öngörmesine ve istememesine rağmen şansına yahut bilgi ve deneyimine güvenerek hareket etmesi ve suçun kanuni tanımındaki neticenin meydana gelmesidir.
Örneğin kişinin kırmızı ışıkta geçerek trafik kazasına neden olması. Kişi böyle bir durumda kazaya sebebiyet vereceğinin farkında olmasına ve böyle bir sonucu istememesine rağmen nasıl olsa olmaz diyerek hareket etmiş ve ölüm neticesi gerçekleşmiştir. (Basit taksir de ise fail kurallara uyduğu halde bir kaza gerçekleşmiştir. )
Bilinçli taksir halinde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
- NOT: Taksirle ölüme neden olma suçunun oluşması için taksirin, basit veya bilinçli taksir olması herhangi bir farklılık arz etmemektedir. Ancak taksir türünde ki farklılık, cezanın miktarının belirlenmesinde önem kazanmaktadır. Bilinçli taksir halinde, taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılmaktadır.
TAKSİRLE İNSAN ÖLDÜRME SUÇU :
- Taksirle insan öldürme suçu failin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareketi dolayısıyla öngöremeyerek yahut öngörmekle beraber istemeden mağdurun ölümüne neden olmasıdır.
>>>Trafik kazaları
>>>İş kazaları
>>>Tıbbi malpraktis (doktor hatası sonucu ölüm )
genel olarak bu kapsamda kabul edilir.
- Taksirle işlenen fiiller kasten işlenen fiillerden farklı olarak kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. Taksirle insan öldürme suçu da kanunen açıkça belirtilen suçlardandır. ( TCK md.85 )
Taksirle öldürme MADDE 85 (1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Basit taksirle insan öldürme suçunun cezası 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasıdır. Verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir.
- Fiil, birden fazla kişinin ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuşsa, kişi 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Bilinçli taksir halinde ise verilecek ceza 1/3’ten ½ ‘ye kadar artırılır. Yani kişiye 6 yıl hapis cezası verilecekse bilinçli taksir halinde faile 8 yıldan 9 yıla kadar hapis cezası verilir.
CEZAYI HAFİFLETİCİ NEDEN :
- Genel hafifletici neden olarak TCK md.22/ f.6 ya göre taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa faile ceza verilmez (Şahsi cezasızlık nedeni).
- Bilinçli taksir halinde ise verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir. Bilinçli taksir noktasında mahkemeye takdir yetkisi tanınmıştır.
- Bu fıkraya örnek olarak failin eşi ve çocukları ile birlikte arabayla giderken kaza yapması ve araba da kendisi dışında bulunan herkesin ölmesi örnek gösterilebilir. Normal şartlarda bu olayda kişi taksirle insan öldürme suçundan dolayı ceza almalıdır. Ancak TCK md.22/ f.6 gereği ölüm neticesi münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından bir cezaya hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açtığından faile ceza verilmez. Bu şekilde kanun koyucu çifte mağduriyeti önlemeyi amaçlamıştır.
Olayda basit değil bilinçli taksir söz konusu olsaydı örneğin fail alkollü şekilde araç kullanırken kaza sonucu ailesini kaybetseydi ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilecekti.
Not 1 : Burada söz konusu olayın failin hem kişisel hem de ailevi durumu ile ilgili olması şarttır. Örneğin fail arkadaşıyla araba da seyir halinde giderken kaza yapsa ve arkadaşı hayatını kaybetse kanun kapsamında bu olay kişisel fakat ailevi olmadığı için faile taksirle öldürmeden ceza verilecektir.
Not 2 : Ayrıca kanun maddesinde münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından dendiği için failin kişisel ve ailevi durumu dışında bir ölüm meydana gelmişse bu madde uygulanmayacaktır. Örneğin kaza örneğinde fail arabayı kullanırken kaza yapsa ve kaza da eşini kaybetse normalde şahsi cezasızlık sebebinden dolayı ceza almayacakken, aynı olayda karşı tarafın şoförü de hayatını kaybetmişse artık bu ölüm fail için münhasırlığını yitireceğinden şahsi cezasızlık sebebine gidilemez.
TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ :
- Teşebbüs: TCK m. 35/1 de “kişi işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur” biçiminde bir düzenleme yer aldığı için maddeden de anlaşılacağı üzere burada failin cezalandırılabilmesi için kastettiği bir suçun olması şarttır. Taksirle öldürme suçunda kastın varlığından söz edemeyeceğimiz için teşebbüs mümkün olmayıp şartları haizse taksirle yaralama suçu oluşabilir.
- İştirak: Suça iştirak için iştirak iradesinin varlığı yani kasten hareket etmek gerekir. Bu nedenle taksirle öldürme suçuna iştirak mümkün değildir. Ancak suça birden fazla kişi sebebiyet vermişse bu durumda herkes kendi taksirinden dolayı sorumlu olacaktır.
Failin taksirli hareketine mağdurun taksirli hareketi eklenirse yani olayda fail kadar mağdurun da kusuru var diyebildiğimiz hallerde taksirler arasında takas mümkün olmayıp fail yine kusuruna göre cezalandırılacaktır. Örneğin bir kazaya mağdur yayanın karşıdan karşıya geçerken seyir halinde olan araçlara dikkat etmeden geçmesi sebep olmuşsa olayda mağdurun kusuru olmakla birlike faile yine de kusuru oranında bir ceza verilir.
- İçtima: Suç işleme kastı mevcut olmadığından taksirle öldürme suçunda zincirleme suç hükümleri uygulanamaz.
TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇUNUN ADLİ PARA CEZASINA ÇEVRİLEBİLMESİ :
- Taksirle öldürme suçunun hapis cezasının süresine bakılmaksızın adli para cezasına çevrilebilmesi mümkündür. Ancak bilinçli taksir halinde hapis cezası adli para cezasına çevrilemeyecektir.
TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇUNDA ŞİKAYETTEN VAZGEÇME :
Taksirle öldürme suçunun soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılıp, şikayet aranmaz. Bu yüzden şikayetten vazgeçmenin yargılamaya bir etkisi olmayacaktır.
DAVA ZAMANAŞIMI :
Taksirle insan öldürme suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
İlk Yorumu Siz Yapın